Większość zabiegów stomatologicznych, zwłaszcza tych bardziej bolesnych, takich jak leczenie kanałowe czy ekstrakcja zęba, jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym. Coraz częściej stosowaną metodą jest leczenie zębów w sedacji, czyli po wprowadzeniu pacjenta w stan relaksu albo całkowicie bądź częściowo ograniczonej świadomości, za pomocą środków farmakologicznych. Celem tej metody jest zminimalizowanie bólu pacjenta, a także umożliwienie lekarzowi przeprowadzenia zabiegu w komfortowych warunkach. Istnieje kilka rodzajów sedacji, które wiążą się z różnym poziomem ryzyka, dlatego przed wyborem tego rodzaju leczenia warto poznać kilka podstawowych informacji.
Komu proponuje się leczenie zębów w sedacji?
Sedację proponuje się zwłaszcza pacjentom, którzy odczuwają duży lęk przed dentystą, co sprawia, że unikają wizyt w gabinetach stomatologicznych i nie leczą zębów. Innymi powodami stosowania sedacji jest niska tolerancja bólu, a także występowanie u pacjentów zaburzeń ruchowych lub problemów z utrzymaniem nieruchomej pozycji podczas zabiegu. Dotyczy to osób, które nie są w stanie wytrzymać całego zabiegu w pozycji siedzącej, na przykład niepełnosprawnych lub przewlekle chorych, albo dzieci, które z natury są ruchliwe. Niektóre rodzaje sedacji pozwalają na wprowadzenie pacjenta w stan snu, co pozwala stomatologowi na przeprowadzenie zabiegu bez zakłóceń. Wysoki poziom lęku i stresu, a także brak współpracy ze strony pacjenta mogą stanowić istotne utrudnienia dla lekarza, zwłaszcza podczas dłuższych i bardziej skomplikowanych zabiegów.
Jakie rodzaje sedacji są dostępne?
Sedacja wziewna podtlenkiem azotu polega na podaniu pacjentowi tzw. gazu rozweselającego w odpowiednim stężeniu, który powoduje u niego relaks i odprężenie, przy jednoczesnym utrzymaniu świadomości. Środek ten pozwala w znacznym stopniu ograniczyć dyskomfort związany z zabiegiem stomatologicznym. Charakterystyczne dla niego jest szybkie działanie rozluźniające oraz ograniczające odczucie bólu. Efekty działania gazu medycznego ustępują w krótkim czasie po zastosowaniu, dlatego w niektórych przypadkach dopuszczalny jest nawet samodzielny powrót pacjenta do domu samochodem.
Sedacja doustna polega na podaniu pacjentowi leku uspokajającego (najczęściej w formie tabletki) na około 45 minut do 1 godziny przed zabiegiem. Wskazaniem do zastosowania tej formy sedacji jest wysoki poziom lęku i napięcia nerwowego u pacjenta. Zaletą tej metody jest niska inwazyjność i łatwość stosowania. Podczas zabiegu pacjent nie ma wyłączonej świadomości i jest w stanie porozumieć się z lekarzem, chociaż może pojawić się u niego senność. Po zabiegu z wykorzystaniem sedacji doustnej pacjent nie powinien prowadzić samochodu.
Jaki rodzaj sedacji wybrać?
Wyboru rodzaju sedacji powinien dokonać doświadczony stomatolog, oceniając poziom lęku u pacjenta, jego stan zdrowia oraz ryzyko związane z zastosowaniem danej formy znieczulenia. Ważne, aby przed zabiegiem poinformować lekarza o wszystkich okolicznościach, które mogą mieć wpływ na przebieg leczenia w sedacji.
Sedacja polega na głębokim uspokojeniu pacjenta i zminimalizowaniu jego odczuć bólowych. Bezpieczne przeprowadzenie leczenia zębów w sedacji zależy m.in. od kompetencji i doświadczenia stomatologa. Pacjenci doceniają ten rodzaj znieczulenia, ponieważ nie wiąże się z koniecznością wykonania zastrzyku.